خواص روغن نارگیل در کاهش اشتها، افزایش سلامت دهان و دندان، جلوگیری از تشنج و . . . غیر قابل انکار است. اما با وجود فواید بالقوه ی روغن نارگیل، استفاده ی بی رویه ی آن می تواند برای سلامت قلب شما، مشکل ساز باشد.
روغن نارگیل یک روغن پخت و پز بسیار محبوب است.
بسیاری از مردم آن را به دلیل تاثیرات فوق العاده ای که بر روی سلامتی دارد مثل خواص ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی، بهبود سلامت پوست و دهان و پتانسیل کاهش وزن، ستایش می کنند.
در این مقاله به ۱۰ خاصیت روغن نارگیل و تاثیر آن بر سلامت افراد می پردازیم.
۱. روغن نارگیل و افزایش چربی سوزی
روغن نارگیل منبعی غنی از تری گلیسیریدهای زنجیره ای متوسط (MCTs) می باشد که نوعی چربی اشباع شده است.
به طور کلی چربی های اشباع شده به سه زیر گروه تقسیم می شوند که هر کدام اثرات متفاوتی در بدن دارند. این زیر گروه ها عبارتند از:
• زنجیره بلند
• زنجیره متوسط
• زنجیره کوتاه
دانشمندان در حال مطالعه گسترده تری بر روی تری گلیسیریدهای زنجیره متوسط (MCTs) – از جمله آنهایی که در روغن نارگیل یافت می شوند – هستند تا مزیت بالقوه ی آن برای سلامتی را دقیق تر بدست آورند.
به عنوان مثال، برخی شواهد نشان می دهد که مصرف MCT ها ممکن است مقدار کالری را که بدن شما می سوزاند افزایش دهد و درصد کاهش وزن را بالا ببرد. از آنجایی که چربی های موجود در روغن نارگیل ۶۵٪ MCT است، ممکن است خواص چربی سوزی مشابه روغن MCT خالص داشته باشد.
با این حال، در حال حاضر شواهد مطمئنی وجود ندارد که بگوید خوردن روغن نارگیل به خودی خود باعث افزایش مقدار کالری سوزانده، می‌شود.
همچنین برای تفسیر نتایج ناشی از مطالعات بر روی پتانسیل کاهش وزن MCT، باید جنبه ی احتیاط را رعایت کرد، زیرا هنوز مطالعات بیشتر و با کیفیت تری مورد نیاز است.
با وجود اینکه MCT ها می توانند میزان کالری سوزاندن را افزایش دهند، اما مصرف بالای روغن نارگیل به دلیل داشتن کالری بسیار بالا، به راحتی منجر به افزایش وزن می شود.
۲. منبع انرژی در دسترس و فوری
MCT های موجود در روغن نارگیل منبعی فوری برای انرژی فراهم می کند.
هنگامی که تری گلیسیریدهای زنجیره بلند (LCT) مصرف می کنید، مولکول های چربی از طریق خون به بافت هایی که به آن ها نیاز دارند، مانند بافت ماهیچه ای یا چربی منتقل می شوند.
اما MCT ها مستقیماً به کبد شما می روند و مانند کربوهیدرات ها (منبع انرژی ترجیحی بدن شما) به سرعت به منبع انرژی تبدیل می شوند.
بر این اساس، مدت هاست MCTها در محصولات غذایی مورد استفاده ی ورزشکاران، به عنوان منبع انرژی فوری – که بوسیله ی بدن سریع جذب و استفاده می گردد – به کار برده می‌شود.
۳. خواص ضد میکروبی روغن نارگیل
روغن نارگیل به دلیل دارا بودن MCT – به ویژه اسید لوریک، دارای خواص ضد میکروبی و ضد قارچی است. اسید لوریک یک اسید چرب است که حدود ۵۰ درصد از MCT های موجود در روغن نارگیل را تشکیل می دهد. تحقیقات صورت گرفته اثرات ضد میکروبی روغن نارگیل را در برابر میکروارگانیسم های بیماری زا مانند:
• استافیلوکوکوس اورئوس
• استرپتوکوک موتانس
• استرپتوکوک پیوژنز
• اشریشیا کلی
• هلیکوباکتر پیلوری
نشان می دهد.
همچنین اسید لوریک به عنوان یک عامل باکتریواستاتیک به گونه ای عمل می کند که بدون کشتن باکتری ها از تکثیر آنها جلوگیری بعمل می آورد.
البته در مواردی نیز به عنوان یک عامل باکتری کش عمل می کند که برخی از باکتری ها را از بین می برد. علاوه بر این، می تواند از رشد میکروارگانیسم های مضر برای گیاهان نیز جلوگیری کند.
۴. کاهش اشتها
یکی از ویژگی های جالب MCT ها، کمک به کاهش مصرف غذاست.
این ویژگی می تواند به نحوه تجزیه ساختار آن ها مرتبط باشد. بخشی از MCT هایی که می خورید در فرآیندی شکسته می شوند که مولکول هایی به نام کتون تولید می کند. کتون ها با اثر مستقیم بر پیام رسان های شیمیایی مغز یا تغییر سطح هورمون های گرسنگی مانند گرلین، اشتها را کاهش می دهند.
شاید با کتون ها در زمینه رژیم های کتوژنیک که این روزها بسیار محبوب شده اند، آشنا باشید. افرادی که رژیم کتو دارند کربوهیدرات زیادی نمی خورند، اما اغلب چربی زیادی می خورند. به همین دلیل، بدن آن ها تمایل دارد از کتون ها برای سوخت استفاده کند.
با این حال، اگرچه روغن نارگیل یکی از غنی ترین منابع طبیعی MCTs است، اما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه روغن نارگیل به خودی خود اشتها را بیش از سایر روغن ها کاهش می دهد وجود ندارد. در واقع، مطالعه ای در این زمینه گزارش می دهد که روغن نارگیل کمتر از روغن MCT سیر کننده است.
۵. کمک به کاهش تشنج
مدت‌هاست که افراد مختلف از رژیم‌های غذایی کتو که کربوهیدرات بسیار کم و چربی بالایی دارند، برای درمان اختلالات مختلف از جمله صرع مقاوم به دارو استفاده می‌کنند. بررسی ها نشان می داد که این رژیم به کاهش تعداد دفعات تشنج کمک می کند.
محققان بر این باورند که کمبود گلوکز در دسترس برای سوخت رسانی به سلول های مغز، باعث کاهش دفعات تشنج در افراد مبتلا به صرع در رژیم های کتوژنیک می شود. هرچند، نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه اجتناب ناپذیر است.
کاهش مصرف کربوهیدرات باعث کاهش گلوکز در خون و افزایش مصرف چربی منجر به افزایش قابل توجه غلظت کتون ها می شود. در این حالت، مغز می تواند از کتون ها به عنوان منبع انرژی به جای گلوکز استفاده کند.
تحقیقات نشان می دهد که بکارگیری رژیم کتو و مصرف روغن نارگیل بخاطر انتقال MCT های موجود در آن به کبد و تبدیل آن به کتون، نقش موثری در درمان صرع می تواند داشته باشد.
۶. بهبود سلامت پوست
روغن نارگیل کاربردهای غیر خوراکی زیادی دارد. بسیاری از افراد برای بهبود سلامت و ظاهر پوست خود از آن استفاده می کنند.
مطالعات نشان می دهد که روغن نارگیل می تواند رطوبت پوست خشک را افزایش دهد. همچنین پوست را شاداب تر کرده، مانع از کاهش بیش از حد آب می شود و از پوست در برابر عوامل خارجی مانند عوامل عفونی، مواد شیمیایی و آلرژی زاها محافظت می کند. استفاده از ۶ تا ۸ قطره روغن نارگیل بکر روی دست‌ها و باقی ماندن آن در طول شب، راهی موثر برای جلوگیری از خشکی پوست ناشی از استفاده مکرر از ضدعفونی‌کننده‌های مبتنی بر الکل است.
روغن نارگیل همچنین می تواند شدت علائم خفیف تا متوسط درماتیت آتوپیک را کاهش دهد. درماتیت آتوپیک (AD) یک بیماری مزمن پوستی است که باعث خشکی، خارش و التهاب پوست می‌شود.
۷. محافظت از سلامت مو
یکی دیگر از خواص روغن نارگیل، محافظت از سلامت موهاست. مطالعات صورت گرفته نشان میدهد که روغن نارگیل عمیقاً به تارهای مو نفوذ کرده آن ها را انعطاف پذیرتر می کند و مانع از آسیب و شکستن مو می شود.
به طور مشابه، مطالعه دیگری نشان داد که روغن نارگیل تارهای مو را تغذیه می کند و با تقویت بیشتر موها، از شکستگی آنها جلوگیری می شود.
۸. افزایش سلامت دهان و دندان
شواهد نشان می دهد که استفاده از روغن نارگیل به عنوان دهانشویه (فرآیندی به نام قرقره ی روغن) به عنوان روشی مقرون به صرفه برای بهداشت دهان و دندان مفید است.
قرقره ی روغن شامل چرخاندن روغن نارگیل در دهان مانند دهانشویه است. با این روش در مقایسه با دهانشویه های معمولی، تعداد باکتری‌های مضر در دهان – یعنی S. mutans – به میزان قابل توجهی کاهش می یابند. به نظر می رسد که این نتیجه به دلیل خواص ضد باکتریایی اسید لوریک باشد.
علاوه بر این، اسید لوریک موجود در روغن نارگیل با بزاق واکنش نشان می دهد و ماده ای صابون مانند تشکیل می دهد که از ایجاد حفره جلوگیری می کند و به کاهش تجمع پلاک دندان و التهاب لثه کمک می کند.
هرچند تحقیقات بیشتری در مورد اثرات قرقره ی روغن بر سلامت دندان مورد نیاز است، اما استفاده از آن، جایگزین درمان دندان‌پزشکی نمی‌شود.
۹. کاهش علائم بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر شایع ترین علت زوال عقل است. این وضعیت توانایی مغز در استفاده از گلوکز برای انرژی را کاهش می دهد. با این حال، محققان بر این باورند که کتون ها می توانند با ارائه منبع انرژی جایگزین برای سلول های مغز، علائم اولیه بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط را خنثی کنند.
با این حال، مطالعات بیشتری در انسان مورد نیاز است.
۱۰. منبع عالی آنتی اکسیدان
روغن نارگیل منبع خوبی از آنتی اکسیدان ها است که از وظایف آنها، خنثی کردن تاثیر مولکول های آسیب رسانی به نام رادیکال های آزاد است. این عمل به نوبه خود به جلوگیری از ابتلا به چندین بیماری مزمن و تحلیل رفتن بافت ها کمک می کند.
برخی از انواع اصلی آنتی اکسیدان های موجود در روغن نارگیل
• توکوفرول ها
• توکوترینول ها
• فیتواسترول ها
• فلاونوئیدها
• پلی فنول ها
آنتی اکسیدان های موجود در این روغن به آن اثر ضد التهابی و محافظتی برای مغز می دهد. مطالعه ای دیگر در این زمینه به نقش امکانپذیر روغن نارگیل، به ویژه اسید لوریک MCT در کاهش عوارض ثانویه دیابت اشاره دارد.
و اما چند نکته . . .
از آنجا که برخی شواهد نشان می دهد روغن نارگیل می تواند سطح کلسترول بد (LDL) را کاهش داده و سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهد، در سال های اخیر، بعنوان روغنی مفید برای سلامت قلب تبلیغ شده است.
اما در واقع شواهد بدست آمده در مورد اثرات روغن نارگیل بر سطح کلسترول خون متناقض است. تحقیقات بیشتر نشان داده است که در برخی موارد، حتی سطح کلسترول بد (LDL) را به میزان قابل توجهی افزایش داده که افزایش خطر بیماری قلبی را به دنبال دارد.
یکی از دلایل محتمل برای دستیابی به نتایج متناقض می تواند ناشی از روش های متفاوتی باشد که مطالعات مختلف به کار می گیرند. به عنوان مثال، برخی مطالعات، تاثیر روغن نارگیل را با تاثیر سایر چربی های گیاهی اشباع شده مقایسه می کنند، در حالی که برخی دیگر آن را با چربی های حیوانی اشباع شده مانند کره مقایسه می کنند.
در این حالت و در مقایسه با چربی های گیاهی، روغن نارگیل سطح LDL (بد) و کلسترول کل را به میزان بیشتری افزایش می دهد. اما، این میزان در مقایسه با کره کمتر است.
ممکن است فکر کنید که افزایش HDL ناشی از مصرف روغن نارگیل می تواند مفید باشد، چون افزایش سطح کلسترول HDL (خوب) در واقع خطر بیماری قلبی را کاهش می دهد.
اما، انجمن قلب آمریکا (AHA) به این نتیجه رسیده است که افزایش HDL ناشی از رژیم غذایی یا دارو درمانی نمی تواند مستقیماً با تغییر سطح ابتلا به بیماری های قلبی مرتبط باشد. بنابراین، مضرات افزایش سطح کلسترول LDL (بد) از مزایای آن بیشتر می شود. به همین دلیل است که AHA توصیه می کند از روغن نارگیل برای سلامت قلب استفاده نکنید.
البته این توصیه لزوما به معنای این نیست که شما باید از روغن نارگیل به طور کامل اجتناب کنید. بلکه سعی کنید مصرف آن را بر اساس حد مصرف چربی های اشباع شده محدود کنید که این میزان کمتر از ۱۰٪ از کل کالری مصرفی شما در روز است.
کلام آخر
روغن نارگیل فواید و خواص زیادی برای سلامت شما دارد، چه زمانی که آن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید و چه زمانی که از آن برای اهداف آرایشی استفاده می کنید.
با این حال، حتما آن را در حد اعتدال مصرف کنید. (مانند هر چیز دیگری) و اگر مشکلات قلبی و عروقی دارید حتما قبل از اضافه کردن روغن نارگیل به رژیم غذایی خود با پزشک خود مشورت کنید.