روش های درمان بیماری ام اس
روش های درمان بیماری ام اس

بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) چیست؟

۱۵ بهمن ۱۴۰۳

روش های درمان بیماری ام اس چیست؟ مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری مزمن است که سیستم عصبی مرکزی شما (CNS) را درگیر می کند. در بیماری ام اس، سیستم ایمنی بدن شما به میلین، که لایه محافظ اطراف رشته های عصبی است، حمله می کند.

بیماری ام اس روی اعصاب شما تأثیر می گذارد و علائمی مانند خستگی، مشکل در راه رفتن و مشکلات گفتاری ایجاد می کند. در حال حاضر هیچ درمانی وجود ندارد، اما درمان های مختلفی برای کمک به مدیریت علائم در دسترس هستند.

علائم ام اس چیست؟

افراد مبتلا به ام اس طیف وسیعی از علائم را تجربه می کنند. با توجه به ماهیت بیماری، علائم می تواند در افراد مختلف بسیار متفاوت باشد. این علائم همچنین می توانند از نظر شدت سال به سال، ماه به ماه و حتی روز به روز تغییر کنند. در اینجا به برخی از شایع ترین علائم مرتبط با ام اس اشاره می کنیم.

خستگی

بر اساس گزارش انجمن ملی مولتیپل اسکلروزیس (NMSS) حدود ۸۰ درصد از افراد مبتلا به ام اس گزارش می دهند که دچار خستگی هستند. خستگی ناشی از ام اس می تواند انجام کارهای روزمره را برای شما دشوارتر کند.

مشکل در راه رفتن

این مورد معمولا به دلیل موارد زیر رخ میدهد:

  • بی حسی در پاها
  • مشکل در ایجاد تعادل
  • ضعف عضلانی
  • اسپاستیسیته عضلانی
  • مشکل در بینایی

اگرچه به نظر ساده اسا اما در صورت زمین خوردن می تواند منجر به آسیب شود.

مشکلات بینایی

  • نوریت بینایی، که می تواند باعث درد یا تاری دید در یک چشم شود.
  • دوبینی
  • نیستاگموس، یا حرکت غیر ارادی چشم
  • کوری

مسائل گفتاری

ام اس باعث ایجاد ضایعاتی در مغز می شود که می تواند بر گفتار تأثیر بگذارد. این مشکلات گفتاری که به نام دیس آرتری نیز شناخته می شود، می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.

علائم دیزآرتری می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • لکنت زبان
  • گفتار “اسکن”، که در آن مکث های طولانی بین کلمات یا هجاها وجود دارد
  • تغییر در حجم گفتار

علائم دیگر

سایر علائم نسبتاً رایج ام اس عبارتند از:

  • درد حاد یا مزمن
  • لرزش
  • مسائل شناختی شامل تمرکز، حافظه و کلمه یابی
  • مشکل در جویدن و بلعیدن
  • مشکلات خواب
  • مشکلات کنترل مثانه.

علت بوجود آمدن بیماری ام اس چیست؟

علت بوجود آمدن بیماری ام اس چیست؟

اگر مبتلا به ام اس هستید، لایه محافظ میلین در اطراف برخی از رشته های عصبی مغز، عصب بینایی و نخاع آسیب می بیند. تصور می شود که این آسیب نتیجه حمله سیستم ایمنی است. محققان فکر می کنند ممکن است یک محرک محیطی مانند یک ویروس یا سم وجود داشته باشد که باعث حمله سیستم ایمنی می شود.

همانطور که سیستم ایمنی بدن شما به میلین حمله می کند، باعث دمیلیناسیون می شود. این می تواند با تشکیل لایه های جدید میلین رو به بهبودی باشد، اما التهاب مزمن می تواند منجر به بافت اسکار شود که می تواند منجر به اختلالات عصبی پایدار شود.

توجه داشته باشید که علت بوجود آمدن بیماری ام اس چیست موارد ارثی نیست، اما داشتن والدین یا خواهر و برادر مبتلا به ام اس خطر ابتلا به ام اس را اندکی افزایش می دهد. بر اساس مروری بر مطالعات منتشر شده در سال ۲۰۱۱، دانشمندان ژن هایی را شناسایی کرده اند که به نظر می رسد استعداد ابتلا به ام اس را افزایش می دهند.

عوامل خطر ابتلا به ام اس چیست؟

علت دقیق ام اس هنوز ناشناخته است. با این حال، چندین عامل خطر برای ابتلا به ام اس وجود دارد.

این عوامل خطر عبارتند از:

  • داشتن یک خویشاوند نزدیک مبتلا به ام اس
  • چاقی
  • عفونت های خاص
  • سیگار کشیدن
  • برخی اختلالات خودایمنی، مانند دیابت نوع ۱ و آرتروز روماتوئید

چگونه ام اس تشخیص داده می شود؟

آزمایش تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • اسکن ام‌آرآی. استفاده از رنگ کنتراست با MRI به پزشک شما اجازه می دهد تا ضایعات فعال و غیر فعال را در سراسر مغز و نخاع شما تشخیص دهد.
  • توموگرافی انسجام نوری (OCT). در این آزمایش، تصویری از لایه‌های عصبی پشت چشم برای بررسی نازک شدن اطراف عصب بینایی گرفته می‌شود.
  • تپ ستون فقرات (پنکسیون کمری). پزشک شما ممکن است برای پیدا کردن ناهنجاری‌های مایع نخاعی، شیر نخاعی را تجویز کند. این آزمایش می تواند به رد بیماری های عفونی کمک کند. همچنین می توان از آن برای جستجوی نوارهای اولیگوکلونال (OCBs) استفاده کرد که می تواند برای تشخیص ام اس استفاده شود.
  • آزمایش خون. پزشکان برای کمک به از بین بردن احتمال سایر بیماری هایی که علائم مشابه دارند، آزمایش خون را تجویز می کنند.
  • تست پتانسیل های برانگیخته بصری (VEP). این آزمایش به تحریک مسیرهای عصبی برای تجزیه و تحلیل فعالیت الکتریکی در مغز شما نیاز دارد. در گذشته برای تشخیص ام اس از تست های پتانسیل شنوایی برانگیخته و حسی ساقه مغز نیز استفاده می شد.

تشخیص ام اس نیاز به شواهدی از دمیلینه شدن در زمان های مختلف در بیش از یک ناحیه از مغز، نخاع یا اعصاب بینایی شما دارد. دمیلیناسیون فرآیندی است که از ارسال موثر سیگنال توسط اعصاب جلوگیری می کند. تشخیص همچنین مستلزم رد سایر شرایطی است که علائم مشابهی دارند. بیماری لایم، لوپوس و بیماری شوگرن تنها چند نمونه هستند.

انواع ام اس چیست؟

در بالا با انواع ام اس عبارتند از:

سندرم ایزوله بالینی (CIS)

CIS یک بیماری قبل از MS است که شامل ۱ قسمت از علائم است که حداقل ۲۴ ساعت طول می کشد. این علائم به دلیل دمیلیناسیون در CNS شما است. اگرچه این قسمت مشخصه ام اس است، اما برای تشخیص سریع کافی نیست.

اگر در زمان ضربه نخاعی بیش از یک ضایعه یا نوار الیگوکلونال مثبت (OCB) در مایع نخاعی شما وجود داشته باشد، به احتمال زیاد تشخیص RRMS را دریافت خواهید کرد. اگر این ضایعات وجود نداشته باشند یا مایع نخاعی شما OCB را نشان ندهد، احتمال کمتری برای تشخیص ام اس وجود دارد.

ام اس عود کننده – فروکش کننده (RRMS)

ام اس عود کننده – فروکش کننده (RRMS) شامل عودهای واضح فعالیت بیماری و به دنبال آن بهبودی است. در طول دوره های بهبودی، علائم خفیف هستند یا وجود ندارند، و پیشرفت خفیف تا متوسط بیماری وجود دارد. طبق NMSS، RRMS رایج ترین شکل ام اس در شروع است و حدود ۸۵ درصد از همه موارد را تشکیل می دهد.

ام اس پیشرونده اولیه (PPMS)

اگر مبتلا به ام اس پیشرونده اولیه (PPMS) هستید، عملکرد عصبی از شروع علائم به تدریج بدتر می شود. با این حال، دوره های کوتاهی از ثبات می تواند رخ دهد. اصطلاحات “فعال” و “غیر فعال” گاهی اوقات برای توصیف فعالیت بیماری با ضایعات مغزی جدید یا تقویت کننده استفاده می شود.

ام اس پیشرونده ثانویه (SPMS)

MS پیشرونده ثانویه (SPMS) زمانی رخ می دهد که RRMS به شکل پیش رونده تبدیل می شود. ممکن است علاوه بر ناتوانی یا بدتر شدن تدریجی عملکرد، عودهای قابل توجهی داشته باشید.

روش های درمان بیماری ام اس

روش های درمان بیماری ام اس

در حال حاضر هیچ درمانی برای ام اس در دسترس نیست، اما گزینه های درمانی وجود دارد که می تواند به شما در مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.

درمان های اصلاح کننده بیماری (DMTs)

داروهای اصلاح کننده بیماری خود تزریقی برای RRMS شامل گلاتیرامر استات (کوپاکسون) و بتا اینترفرون ها هستند، مانند:

  • آوونکس
  • بتاسرون
  • Extavia
  • پلگریدی
  • Rebif

در سال ۲۰۲۰ FDA Kesimpta را برای درمان تایید کرد. Kesimpta یک آنتی بادی مونوکلونال تزریقی است که می تواند خود تجویز شود.

روش های درمان بیماری ام اس با دارو عبارتند از:

  • دی متیل فومارات (Tecfidera)
  • فینگولیمود (گیلنیا)
  • تری فلونوماید (Aubagio)
  • کلادریبین (Mavenclad)
  • دیروکسیمل فومارات (Vumerity)
  • siponimod (Mayzent)
  • اوزانیمود (Zeposia)
  • مونو متیل فومرات (بافیرتام)
  • ponesimod (Ponvory)

درمان های انفوزیون داخل وریدی (IV) برای RRMS عبارتند از:

  • آلمتوزوماب (Lemtrada)
  • ناتالیزوماب (تیسابری)
  • میتوکسانترون (نووانترون)
  • Ocrelizumab (Ocrevus)

در سال ۲۰۱۷، سازمان غذا و دارو (FDA) اولین DMT را برای افراد مبتلا به PPMS تایید کرد. این داروی تزریقی اکرلیزوماب (Ocrevus) نامیده می شود.

سایر داروها

پزشک شما می‌تواند کورتیکواستروئیدهایی مانند متیل پردنیزولون (مدرول) یا ژل آکتار (ACTH) را برای درمان عود تجویز کند.

درمان های دیگر نیز ممکن است با هدف کاهش علائم خاص برای کمک به بهبود کیفیت زندگی شما باشد. از آنجایی که ام اس برای همه افراد متفاوت است، درمان به علائم خاص شما بستگی دارد. برای اکثر افراد، یک رویکرد انعطاف پذیر ضروری است. اطلاعات بیشتری در مورد درمان ام اس دریافت کنید.

روش های درمان بیماری ام اس با ورزش و رژیم غذایی

روش های درمان بیماری ام اس با ورزش و رژیم غذایی

ورزش منظم برای سلامت جسمی و روانی مهم است، حتی اگر ناتوانی داشته باشید. اگر حرکت بدنی دشوار است، شنا کردن یا ورزش در استخر می تواند کمک کننده باشد. برخی از کلاس های یوگا فقط برای افراد مبتلا به ام اس طراحی شده اند. یک رژیم غذایی متعادل، کم کالری و سرشار از مواد مغذی و فیبر، به شما کمک می کند تا سلامت کلی خود را مدیریت کنید.

روش های درمان بیماری ام اس با رژیم غذایی شامل موارد زیر است:

  • انواع میوه ها و سبزیجات
  • منابع بدون چربی پروتئین، مانند ماهی گیاهی و مرغ گیاهی
  • غلات کامل و سایر منابع فیبر
  • آجیل
  • حبوبات
  • محصولات لبنی کم چرب
  • مقادیر کافی آب و سایر مایعات

هرچه رژیم غذایی شما سالم تر باشد، سلامت کلی شما بهتر است. شما نه تنها در کوتاه مدت احساس بهتری خواهید داشت، بلکه پایه و اساس آینده ای سلامت تر را نیز پایه گذاری خواهید کرد.

شما باید سعی کنید محدود یا اجتناب کنید:

  • چربی های اشباع شده
  • چربی ترانس
  • گوشت قرمز
  • غذاها و نوشیدنی های حاوی قند بالا
  • غذاهای سرشار از سدیم
  • غذاهای بسیار فرآوری شده
مرغ گیاهی
همین حالا فیله مرغ گیاهی را بخرید، تا یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.

سایر روش های درمان بیماری ام اس چیست؟

مطالعات در مورد اثربخشی درمان های مکمل کمیاب است، اما این بدان معنا نیست که این روش ها نمی توانند به نوعی کمک کنند. درمان های زیر ممکن است به شما کمک کند کمتر استرس داشته باشید و آرامش بیشتری داشته باشید:

  • مراقبه
  • ماساژ
  • تایچی
  • طب سوزنی
  • هیپنوتیزم درمانی

امید به زندگی برای افراد مبتلا به ام اس چقدر است؟

پیش بینی چگونگی پیشرفت ام اس در یک فرد تقریبا غیرممکن است. براساس NMSS، امید به زندگی در مبتلایان به ام اس در حال افزایش است. طبق NMSS، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از افراد مبتلا به ام اس، تنها ۱۰ سال پس از تشخیص، حملات نادر و حداقل ناتوانی دارند. معمولاً فرض بر این است که آن ها تحت درمان یا داروهای تزریقی نیستند. گاهی اوقات به این بیماری ام اس خوش خیم می گویند.

نوع ام اس

MS پیشرونده معمولا سریعتر از RRMS پیشرفت می کند. افراد مبتلا به RRMS ممکن است سال‌ها در حال بهبودی باشند. فقدان ناتوانی بعد از ۵ سال معمولاً شاخص خوبی برای آینده است.

ارتباط جنسی

بر اساس بررسی‌های انجام شده در سال ۲۰۱۸، این بیماری در مردان شدیدتر و ناتوان‌کننده‌تر است.

نکات

کیفیت زندگی شما با ام اس به علائم و میزان پاسخ شما به درمان بستگی دارد. اما اگرچه این بیماری غیرقابل پیش‌بینی می‌تواند بدون هشدار تغییر مسیر دهد، به ندرت کشنده است. اکثر افراد مبتلا به ام اس به شدت ناتوان نمی شوند و به زندگی کامل ادامه می دهند.

کلام آخر

در این مقاله با علت بوجود آمدن بیماری ام اس چیست و دیگر جزئیات مربوط به آن آشنا شدیم؛ ام اس یک بیماری مادام العمر است. شما با چالش های منحصر به فردی روبرو خواهید شد که می توانند در طول زمان تغییر کنند. شما باید روی ارتباط دادن نگرانی های خود با پزشک خود تمرکز کنید، تمام آنچه می توانید در مورد ام اس بیاموزید، و کشف کنید که چه چیزی به شما بهترین احساس را می دهد.