عسل، ماده‌ای برای مراقبت و درمان زخم‌ها

هزاران سال است که مردم از عسل برای التیام زخم‌هایشان استفاده می‌کنند؛ با اینکه امروزه گزینه‌های بسیار موثر دیگری برای بهبود زخم‌ها وجود دارد، این ماده هم‌چنان می‌تواند برای التیام زخم‌های خاص مفید باشد.

عسل دارای خواص ضد باکتریایی و تعادل pH منحصربه‌فردی است که باعث تقویت اکسیژن و ترکیبات التیام زخم می‌شود. متخصصان از نوع طبی آن برای التیام زخم‌های مزمن و سایر آسیب‌ها استفاده می کنند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد زمان درست و نادرست استفاده از آن برای بهبود زخم، با ما در ادامه همراه باشید.

آیا عسل برای التیام زخم موثر است؟

عسل ماده ای شیرین است که با داشتن اجزای زیست فعال، می تواند به بهبود زخم ها کمک کند.

بر اساس بررسی ادبیات منتشر شده در مجله‌ی Wounds،این ماده شیرین فواید زیر را در بهبود زخم‌ها ارائه می‌دهد:
ـ Ph اسیدی آن که بین ۳.۲ تا ۴.۵ است، در التیام زخم ها موثر است. هنگامی که روی زخم قرار می‌گیرد، PH اسیدی خون را تحریک می‌کند تا اکسیژن آزاد کند، که این مسأله برای بهبود زخم مهم است. ph اسیدی هم‌چنین، باعث کاهش موادی به نام پروتئاز می‌شود که روند بهبود زخم را مختل می‌کند.
ـ قند اثر اسمزی دارد. قندی که به طور طبیعی در این ماده وجود دارد، ویژگی بیرون کشیدن آب از بافت‌های آسیب دیده را دارد که این ویژگی به عنوان اثر اسمزی شناخته می‌شود. این امر تورم را کاهش می‌دهد و جریان لنف را برای التیام زخم تحریک می‌کند. همچنین شکر آب را از سلول‌های باکتری بیرون می‌کشد که باعث جلوگیری از تکثیر آن‌ها می‌شود.
ـ عسل بر روی باکتری‌هایی که معمولاً در زخم‌ها وجود دارند، مانند استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) و انتروکوک های مقاوم به وانکومایسین (VRE) اثر ضد باکتریایی دارد. بخشی از این مقاومت ممکن است از طریق اثرات اسمزی آن باشد.
این اثر ضد باکتریایی روی زخم‌هایی مانند زخم های غیر التیام بخش، سینوس پیلونیدال و زخم پای وریدی و دیابتی موثر است.

چگونه از آن برای التیام زخم استفاده کنیم؟

اگر سوختگی یا زخمی دارید که بهبود پیدا نمی‌کند، قبل از استفاده از عسل روی زخم، باید با پزشک مشورت کنید که آیا برای این زخم مناسب است یا خیر؟ برای زخم‌های شدید، بهتر است یک پزشک یا پرستار، ‌نحوه‌ی استفاده از آن را به شما نشان دهد؛ به این دلیل که مقدار این ماده و نحوه‌ی استفاده از پانسمان می‌تواند بر میزان مؤثر بودن بهبود زخم تأثیر بگذارد.

نکاتی برای استفاده از عسل روی زخم

اگر در خانه برای بهبود زخم از عسل استفاده می‌کنید، باید به چند نکته توجه کنید:‌
* از دست یا اپلیکاتورهای تمیز، مانند گاز استریل و نوک پنبه استفاده کنید.
* ابتدا آن را روی یک پانسمان بمالید، سپس پانسمان را روی پوست بمالید. این کار باعث کاهش کثیفی عسل در صورت استفاده‌ی مستقیم روی پوست می‌شود. هم‌چنین می‌توانید پانسمان‌های آغشته به این ماده، مانند پانسمان‌های برند MediHoney را که چند سالی است در بازار وجود دارد، خریداری کنید.
اگر بستر زخم عمیقی مانند آبسه دارید، استثنا است. عسل باید قبل از استفاده از پانسمان، بستر زخم را پر کند.
* یک پانسمان تمیز و خشک روی عسل قرار دهید. این پانسمان می‌تواند پدهای گاز استریل یا یک باند چسبی باشد. پانسمان انسدادی بهتر از عسل است؛ زیرا از تراوش آن جلوگیری می‌کند.
* زمانی که این ماده زه‌کشی زخم پانسمان را اشباع کرد، پانسمان را تعویض کنید. همان‌طور که عسل شروع به التیام زخم می‌کند، تغییرات پانسمان احتمالاً کمتر خواهد بود.
* پس از پانسمان زخم، دست‌های خود را بشویید.
اگر در مورد استفاده از عسل روی زخم سوالی دارید، با یک پزشک مشورت کنید.

عوارض احتمالی این ماده روی زخم چیست؟

همیشه این احتمال وجود دارد که عسل یا ظرف آن آلوده باشد و یا اینکه یک فرد واکنش آلرژیک داشته باشد. گاهی اوقات، واکنش آلرژیک به خاطر گرده‌ی زنبور است که به طور طبیعی در عسل وجود دارد.

درمان خانگی نیش زنبور

عکس العمل های آلرژیک به عسل

علائم واکنش آلرژیک به عسل عبارتند از:
ـ سرگیجه
ـ تورم شدید
ـ حالت تهوع
ـ سوزش پس از مصرف موضعی
ـ مشکل تنفسی
ـ استفراغ
اگر هر کدام از این این علائم در شما بروز پیدا کرد، پوستتان را پاک کنید و به پزشک مراجعه کنید. تا زمانی که با پزشک درمورد عسل مشورت نکرده اید، دیگر از آن استفاده نکنید.

خطرات عسل خام

برخی از محققان نگرانی‌هایی در مورد استفاده از عسل خام که از لانه‌ی زنبور و بدون فیلتر تهیه می‌شود برای درمان زخم را مطرح کرده اند. آن‌ها معتقدند که خطرات بیشتری برای عفونت با استفاده از این نوع خاص وجود دارد.

با توجه به ژورنال Wilderness & Environmental Medicine، در حالی که این بیشتر یک فرضیه است، است و ثابت نشده، مهم است که از خطرات احتمالی آن آگاه باشید.

بی اثر بودن برای زخم

ممکن است عسل برای بهبود زخم موثر نباشد. برای مشاهده‌ی نتیجه‌ی استفاده از آن برای التیام زخم، برنامه‌های مکرر مورد نیاز است که ممکن است یک هفته یا بیشتر طول بکشد. اگر هیچ بهبودی در زخمتان مشاهده نکردید، با پزشک یا پرستار مشورت کنید.

کلام آخر

عسل طبی به افرادی که زخم‌های مزمن و غیر التیام دارند کمک می‌کند. این پانسمان طبیعی با داشتن خواص ضد باکتریایی، ضد التهابی و ضد بو، می‌تواند در التیام زخم ها موثر باشد.  به خاطر داشته باشید همیشه قبل از استفاده از آن با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که استفاده از آن روی زخم بی خطر است.